Những vấn đề trong thủ tục khai hải quan điện tử cần khắc phục

Hệ thống thủ tục hải quan điện tử (HQĐT) hiện nay được chính những người trong ngành hải quan đánh giá là có nhiều kẽ hở để doanh nghiệp lợi dụng buôn lậu, gian lận thương mại.

Thứ nhất, đó là việc doanh nghiệp khai trước tờ khai và biết trước kết quả phân luồng hàng hóa nên lợi dụng điều này để sau đó đổi hàng, gian lận thương mại, buôn lậu, trốn thuế.

Thứ hai, hiện hệ thống tự động tiếp nhận, đăng ký tờ khai nhưng chưa có chức năng cảnh báo, ngăn chặn tờ khai trùng. Các doanh nghiệp lợi dụng điều này, thực hiện khai nhiều tờ khai cho cùng một lô hàng nhằm lựa chọn tờ khai được miễn kiểm tra hàng hóa.

Thứ ba, cơ sở dữ liệu về quản lý rủi ro tuy được xây dựng nhiều (tại TPHCM hiện đang áp dụng 1.255 tiêu chí, trong đó 1.046 tiêu chí áp dụng cho hàng nhập khẩu, 209 tiêu chí cho hàng xuất khẩu) nhưng vẫn chưa đầy đủ nên đối tượng buôn lậu thường chọn những doanh nghiệp được xếp vào danh sách chấp hành tốt pháp luật, khai báo những mặt hàng nằm ngoài danh mục quản lý rủi ro để thực hiện hành vi buôn lậu. Trong thực tế đã có nhiều trường hợp hàng lậu được thông quan luồng xanh đã xảy ra.

Tại hội nghị có sự tham dự của Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn, đại diện Cục Hải quan TPHCM đã đưa ra nhiều kiến nghị nhằm bịt các kẽ hỡ.

Theo đó, cơ quan này đề xuất Bộ Tài chính trong lúc chờ Luật Hải quan sửa đổi được thông qua cần kiến nghị với Chính phủ điều chỉnh tiêu chí kiểm tra ngẫu nhiên từ 5% như hiện nay lên 10% để tăng cường kiểm tra xác suất đối với hàng hóa và doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Bên cạnh đó, cần bổ sung quy định đăng ký trước tờ khai hải quan điện tử theo hướng, hàng nhập khẩu chỉ được khai khi đã có hàng xếp lên phương tiện vận tải còn hàng xuất khẩu chỉ được khai khi đã tập kết hàng đầy đủ tại địa điểm kiểm tra.

Khi thực hiện giao dịch điện tử với cơ quan thuế và cơ quan hải quan, người nộp thuế có thể được cung cấp thêm những tiện ích khác thông qua cổng điện tử của cơ quan thuế. Trong trong trường hợp bị mất dữ liệu hồ sơ khai thuế, người nộp thuế có thể đề nghị cơ quan thuế hỗ trợ cung cấp ngược lại hồ sơ mà mình đã gửi trước đây.

Khi nộp hồ sơ khai thuế qua mạng, cơ quan thuế sẽ xử lý cập nhật dữ liệu tự động, tránh được sai sót trong khâu in, tạo điều kiện cho cơ quan thuế lưu trữ hồ sơ dạng điện tử, tiết kiệm được ngân sách nhà nước trong công tác luân chuyển, lưu trữ hồ sơ.